Institute of Biochemistry and Biophysics (IBB)
مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک (IBB)
مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک (آی.بی.بی: IBB) دانشگاه تهران در سال 1354 به منظور تأمین نیروی انسانی متخصص و انجام پژوهشهای بنیادی در زمینه علوم زیستی سلولی و مولکولی و در راستای تولید دانش جهانی و گسترش مرزهای آن تأسیس گردید. در بدو تشکیل این مرکز تنها داری یک گروه آموزشی به نام زیستشناسی سلولی و مولکولی بود و در مقطع کارشناسی ارشد دانشجو پذیرش مینمود. در آغاز دومین دهه فعالیت این مرکز، دانشجویان کارشناسی ارشد در دو رشته بیوشیمی و بیوفیزیک و در آغاز سومین دهه فعالیت دانشجویان دکترای تخصصی در دو رشته بیوشیمی و بیوفیزیک پذیرش شد. به همین خاطر، در سال 1381 این مرکز دارای دو گروه آموزشی مستقل با نامهای بیوشیمی و بیوفیزیک گردید.
سه سال بعد با پذیرش دانشجوی دکترا، گروه آموزشی سومی به نام بیوانفورماتیک شکل گرفت. اکنون این مرکز با بیست نفر عضو هیئت علمی تمام وقت و ده نفر عضو هیئت علمی وابسته و چهل نفر کارشناس و کادر اداری، دارای قریب به دویست دانشجوی تحصیلات تکمیلی است. تاکنون نشان درجه یک پژوهش دانشگاه تهران به سه نفر از اساتید این مرکز داده شده است. دو نفر از اساتید این مرکز برنده جایزه مرحوم طباطبایی از بنیاد ملی نخبگان شدهاند که از جمله جوایز ویژه علمی کشور است. این مرکز دارای تجهیزات نسبتآ پیشرفته در حوزههای مختلف علوم زیستی بوده و دارای چهارده آزمایشگاه تخصصی و یک آزمایشگاه تجهیزات عمومی و همچنین یک کتابخانه بسیار عالی، یک رستوران شیک و بخش اداری میباشد. قطب بیوترمودینامیک کشور و کرسی بیوشیمی یونسکو متعلق به این مرکز است.
موفقیتهای درخور تحسین این مرکز باعث شده است تا آکادمی علوم جهان سوم، این مرکز را به عنوان مرکز عالی تحقیقات وابسته به خود اعلام دارد و از آن به عنوان مکانی برای ایجاد فرصتهای مطالعاتی و تحقیقاتی برای دانشمندان کشورهای جهان سوم استفاده نماید. تا کنون قریب به یک هزار و سیصد سند علمی در نشریات معتبر جهان با نمایه مؤسسه تامسون رویترز (ISI) از این مرکز به چاپ رسیده است که به طور میانگین به هر کدام هفت بار ارجاع داده شده است. در حال حاضر شاخص هیریش (h-index) مرکز 34 میباشد: یعنی به 34 مقاله منتشر شده توسط این مرکز، حداقل 34 بار ارجاع شده است.
در این مرکز پروژههای مختلف تحقیقاتی به صورت مشترک با کشورهای مختلف از جمله امریکا، فرانسه، هند، پاکستان، تایوان، چین، ایتالیا و ... انجام شده و یا در حال انجام است. سه انجمن علمی بسیار فعال بیوشیمی فیزیک، بیوانفورماتیک و پپتید در این مرکز ایجاد شده است که هر سال کنفرانسهای عالی در سطح ملی و بینالمللی برگزار میکنند. اعضای هیئت علمی این مرکز از چهرههای شاخص بینالمللی بوده و در داوری بسیاری از نشریات معتبر بینالمللی سهم مهمی دارند. بیشترین سرانه اعتبار ویژه و بیشترین میانگین تعداد مقالات برای هر عضو هیئت علمی در بین دانشکدهها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه تهران، متعلق به این مرکز است. تاکنون نزدیک به 160 دانشجوی دکترا و 370 دانشجوی کارشناسی ارشد از این مرکز دانش آموخته شده و جذب مراکز آموزشی و پژوهشی کشور شدهاند. در واقع، این مرکز تآمین کننده نیروی انسانی متخصص کشور در رشتههای بیوشیمی، بیوفیزیک و بیوانفورماتیک میباشد. بعلاوه، فارغالتحصیلان علوم وابسته با مدرک دکترای، داخلی و خارجی، میتوانند دوره پسادکترای یک تا دو سال خود را در این مرکز بگذرانند. نمایندگی ایران در اتحادیه بینالمللی بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی (IUBMB) و همچنین در فدراسیون بیوشیمیدانان و زیست شناسان مولکولی آسیا و اقیانوسیه (FAOBMB) در این مرکز میباشد.